De ander

In de afgelopen jaren heb ik mij vooral uitgesproken over de opkomst van ‘het verbod’. Al vele jaren is er trend gaande die mensen veranderd heeft. Vanuit onderwijs en media worden mensen gestimuleerd om ergernissen belangrijker te vinden dan vrijheden. Om steeds te denken in ‘problemen’ die ‘toevallig’ altijd maar één oplossing hebben: een verbod of extreme regulatie. Een oplossing waar vooral machthebbers uiteindelijk baat bij hebben. Zodoende is er een maatschappij ontstaan die alleen nog maar kan denken in verboden. “Hoe kan ik mijn ergernis op de kaart zetten, medestanders vinden en vervolgens de overheid te dwingen die ergernis op te lossen door datgene wat die ander graag doet te verbieden”. Dat is hoe de meeste mensen tegenwoordig in het leven staan. En dat is gevaarlijk. 

Waar weinigen rekening mee houden is dat elk succesvol verbod bijdraagt aan collectieve onvrijheid. Iedereen komt namelijk aan de beurt. Je kunt nog zo’n hekel hebben aan dat wat je graag verboden ziet, uiteindelijk leg je ook jezelf er een verbod mee op. Daarnaast is er altijd wel iemand die graag een verbod ziet op datgene waar jij blij van wordt. Dus als je jezelf wat gunt zou je beter die ander ook wat moeten gunnen. Dat is namelijk wat een samen-leving wérkelijk inhoud. Je beschermt de vrijheid die je beiden hebt door de ander iets te gunnen. Zo hoef je het dus helemaal niet eens te zijn met elkaar en elkaars manieren van plezier maken, toch je bescherm je je eigen vrijheid door die ander zijn plezier te gunnen. 

Maar zodra je andersom gaat denken wordt het anders. In een “democratie” denkt iedereen altijd dat wanneer een meerderheid of een grote groep iets wil of niet wil, dat het dan ‘eerlijk’ of ‘moreel’ is om hen dan hun zin te geven. Dit is natuurlijk eigenlijk heel erg raar. Voor een meerderheid heb je geen goede argumenten nodig maar vooral een goed verhaal. En daar zit nogal wat verschil tussen. Eigenlijk is alles wat mensen om je heen doen een potentiële ergernis. En als ieder mens z’n ergernissen graag verboden ziet worden dan mogen we op een gegeven moment dus echt helemaal niets meer. En we zijn aardig op weg. 

Het is belangrijk dat je je beseft dat ergernissen ‘handel’ zijn. Als je goed oplet dan zie je dat achter elk maatschappelijk debat iets diepers zit dan enkel een ergernis. Er zijn altijd meerdere partijen die baat hebben bij een verbod of extra regelgeving. Dat levert namelijk altijd meer controle op, en meestal zit er ook indirect een financieel voordeel aan. Dat zie je bijvoorbeeld bij klimaatzaken vooral gebeuren. De overheid krijgt steeds meer controle over allerlei zaken waar mensen eerst volledig vrij in waren, en het grote geld pakt alle mogelijkheden beet die er ontstaan om nog meer geld te kunnen verdienen als gevolg van de regels of verboden. Een win win situatie voor beide partijen. Niet voor niets dat vrijwel elke politicus wel een connectie heeft met een speler binnen het grote geld. 

Wat je dus eigenlijk doet als je roept ‘dat de overheid iets zou moeten verbieden’ of ‘iets strenger zal moeten regelen’ is de mensen die daarvan profiteren rijker en/of machtiger maken. Je bouwt je eigen gevangenis en maakt ondertussen de gevangenisbewaarders steeds onsterfelijker. Wat je eigenlijk zal moeten doen is bij jezelf nagaan of het misschien niet beter is dat een bepaalde ergernis of een bepaald risico blijft bestaan zodat je in ieder geval de vrijheid bewaakt die jij en de andere nu hebt, in plaats van afbreekt.  Vaak is er onderling ook nog wel een weg in te vinden. Mensen praten alleen steeds minder met elkaar. Het is makkelijker je aan te sluiten bij een groep die jouw ergernissen deelt om het zo via een overheid af te dwingen, dan dat je als individu probeert te communiceren met een ander en te zoeken naar oplossingen. 

Natuurlijk kun je je ook nog eens serieus afvragen of het allemaal nou wel zo erg is. Heeft misschien iemand anders iets in je hoofd gestopt en wordt dat voortdurend gevoed door de media of een bubbel van gelijkgestemden. Waardoor het heel erg lijkt. Dat zou namelijk zomaar kunnen. Helaas zijn de meeste mensen zo druk met hun leven dat ze de moeite om er diep over na te denken niet nemen omdat dat teveel tijd kost. En de kracht van propaganda is dan gewoon simpelweg te sterk. 

De beste vraag die je jezelf steeds kan stellen is: als ik dat ene wat ik zo leuk vind zal moeten inleveren om dat andere wat ik niet leuk vind te kunnen laten verbieden, zal ik dat dan doen?  Is het antwoord nee, leer er dan mee te leven. Want met dat antwoord bescherm je de vrijheid van iedereen. En dan pas doe je echt iets voor de ander.