Joker

Joker, de film…het begin… voor sommigen te ingewikkeld, voor anderen te bizar en voor een bepaalde politieke hoek weer een reden om de film te framen als een soort ‘opkomen voor de boze witte man die anderen kan inspireren tot het aanzetten van geweld door hoe samenleving met hem omgaat’ … en over dat laatste ga ik maar weer eens wat zeggen… 

De kritiek die uit de politiek ideologische hoek komt komt vooral van mensen die de film niet eens gezien hebben. Ze zeggen het ook zelf: geen reden om te kijken: wànt we hebben zo’n verhaal niet nodig. Het zal aanzetten tot geweld en geweld legitimeren wanneer mensen door de samenleving tot wanhoop worden gedreven. 

Ik wil voordat ik verder schrijf toch nog maar eens aangeven dat de meeste mensen die schrijven over maatschappelijke zaken een politieke voorkeur hebben en ook schrijven vanuit een politieke voorkeur. Ik heb allang geen politieke voorkeur meer. Het is namelijk in alles te vergelijken met een religie en ik ben er een groot voorstander van om mensen te behandelen als een individu en ook te praten over mensen als individu en niet als groep of vanuit een groepsmentaliteit. Mensen zijn er goed in een andere groep de schuld te geven van problemen, dat is ons aangeleerd met politiek. Zodoende kom je nooit tot het besef dat je zelf ook schuldig en verantwoordelijk bent, als individu. 

Ik schreef recent twee blogs, waarvan de eerste ging over het monster in ons en dat was deze: ‘Tijden lang verhaald, elke keer herhaald‘. In diezelfde lijn over hoe mensen er zelf voor zorgen dat medemensen zich tegen hen keren schreef ik deze: ‘Het is jouw schuld‘. Wat ik in de film Joker zag was een extremere versie van wat ik steeds probeer te schrijven en uit te leggen aan mensen zonder daar dus steeds een specifieke groep voor aan te wijzen als schuldige. We rollen allemaal mee in dit systeem waar we nog steeds heilig in geloven, en denken werkelijk dat de duimschroeven steeds maar aandraaien zorgt voor positieve verandering. Daarom blijf ik politiek ook een religie noemen omdat mensen politiek als een doel zijn gaan zien, in plaats van als een middel, een tool, en dat komt weer naar voren in ‘Thug Life’ die je hier nog eens kan lezen.

Joker 

“Het ergste van het hebben van een psychische aandoening is dat mensen verwachten dat je je gedraagt ​​alsof je dat niet hebt.” 

Allereerst snapt men het verschil niet tussen ‘de held’ en ‘het onderwerp’. Joker is het onderwerp, maar wordt in de film gezien als een held omdat hij zonder nuances en zonder filters keihard actie onderneemt tegen hen die direct en indirect verantwoordelijk zijn voor de ellende in de samenleving omdat het enige wat voor hen telt ‘geld en macht’ is. ‘De rijken’ en mensen met “status”.  Hoe deze groep neerbuigend en verafschuwd vol minachting kijkt naar de mensen die minder hebben dan zij. Dat Joker dit aanpakt maakt hem een held, en niet de manier waarop hij het doet, dat is slechts het laatste middel wat er nog overblijft als mensen je negeren. Wát Joker doet maakt hem ‘de held’ en niet hóe hij het doet. Het lijkt mij dan ook beter om dit stukje goed te begrijpen in plaats van het te kort door de bocht samen te vatten als iets wat het niet is. 

De burgemeester in wording ‘Thomas Wayne’ noemt die grote groep arme moedeloze mensen dan ook ‘clowns’. Mislukte mensen achter een masker van zelfmedelijden, dat is wat hij zegt. Naar de realiteit vertaald halen we even het door “succesvolle mensen” uitgekotste woord ‘slachtofferrol’ erbij. Mensen die door omstandigheden in problemen zijn geraakt, ook al is dat soms door eigen schuld kunnen via het huidige systeem daar bijna niet meer uitkomen en zitten volgens de deugers in “een slachtofferrol”. In de realiteit echter voeren zij een gevecht van 1 tegen 100. Als eenling in diepe problemen (die van systeem-aard zijn en niet eens echt menselijke problemen zijn) neem je het op tegen een machtig leger van mensen met meer fictieve macht. Als je de één met moeite uitgeschakeld hebt, of aan jouw kant hebt, volgen er nog 99. En hoe langer het duurt hoe groter dat leger steeds weer wordt waar je tegen vecht. Het spreekwoordelijke gebed zonder eind, dat gebed waar je mee opstaat en waar je mee gaat slapen, als je al kan slapen… daar  verzonnen “succesvolle mensen” een sadistisch woord voor: slachtofferrol. Clowns. 

“Luister je wel? Je stelt gewoon elke week dezelfde vragen.  “Hoe is je baan?” “Heb je negatieve gedachten..? Ik heb alleen maar negatieve gedachten”

We worden overladen met wat sommigen het ‘positiviteitsmantra’ noemen. Denk maar positief en dan komt het wel goed, en als er niets verandert dan denk je niet positief genoeg en is het dus je eigen schuld. Quatsch, oftewel onzin. Natuurlijk helpt het je om het positieve te blijven inzien van de situatie, en natuurlijk is dat een middel om jezelf overeind te houden, maar ook ik heb aan de lijve ondervonden hoe ondanks al die zeeën aan positiviteit die je jezelf instraalt je ondertussen genadeloos hard afgestraft blijft worden omdat de regels bij instanties de regels zijn, en jij gewoon negencijferig-nummer-zoveel bent. Gedachtenkracht werkt alleen écht in de ideale wereld, en niet in deze kunstmatige, dat is nou juist de kracht van het systeem. Daar zit je dan met al je goede intenties, je gehoorzaamheid en je wil om je shit op te lossen, het ene gat te dichten -met hulp- terwijl het andere gat daarvoor in de plaats komt -dankzij de hulp-   En als je dan steeds gefrustreerder raakt omdat je gewoon ziet dat het niet klopt, dan komt het regelmatig voor dat wanneer de ambtenaar of hulperverlener tegenover je opnieuw zegt: “ik weet dat het niet klopt maar ik maak de regels niet” dat je in gedachten iemands kop er al afgetrokken hebt…letterlijk, omdat mensen blijkbaar liever gewoon hun werk doen tegen beter weten in, en daardoor willens en wetens meehelpen levens te verwoesten, dan dat ze zeggen: ik stop ermee dit kan niet. 

Het onderwerp in Joker is niet ‘een legitimatie voor geweld creëren’. Joker is geen held maar een gevolg vàn. En omdat meer mensen zichzelf hierin herkennen dan dat de mensheid toe wil geven of in wil zien is Joker een waarschuwing. Geen held maar een waarschuwing. Een groeiend aantal mensen krijgt psychische klachten als gevolg van wat het systeem van ze vraagt. Omdat we nou eenmaal niet gemaakt zijn de dingen te doen die we doen al wordt ons dat allemaal wel wijs gemaakt. Die mensen zijn niet slecht of gek, die mensen zijn wel degelijk slachtoffer, het slachtoffer van een kunstmatige wereld. En als die mensen dan met hun klachten naar een symptoombestrijder gaan, als dat al lukt, is de bedoeling hen zo snel mogelijk weer klaar te stomen om mee te doen, er wordt namelijk niets genezen… de ziekte zit in het systeem en niet in de mens. 

‘Denk maar positief als je rijk en gelukkig wilt worden’, of is het eigenlijk ‘ontken je menselijkheid en heb vooral veel schijt aan anderen als je rijk en gelukkig wilt worden’.  Want het doel is immers rijk en gelukkig worden…toch?

Tsjonge wat een negatief verhaal zullen allicht veel mensen denken. Maar zet je eigen clownsmasker nou eens af dan. Jij denkt dat je deugt toch? Jij denkt dat je deugt omdat je aan de oppervlakte denkt dat je goed bezig bent als je de regels volgt. Als jij een baan als ambtenaar hebt of enige vorm van hulp verleent is het dan de bedoeling dat jij klakkeloos je orders opvolgt zonder te kijken of die orders wel deugen? Als je denkt mensen hulp te verlenen en je hoort steeds hoe mensen dan alsnog verder afdrijven in het moeras omdat die hulp niet deugt door de ingewikkeldheid van het systeem, deug jij dan wel als je gewoon toch maar doet wat er van je verwacht wordt… het is antwoord is: NEE in hoofdletters. 

Teveel mensen deugen niet. Dat lijkt ‘een bug in het systeem’ maar het is juist de bedoeling van het systeem. Het 180 graden andersom en dat zie je terug in Joker. Je lost problemen niet op met hardere aanpak, strengere regels, iedereen dwangmatig gelijk trekken, steeds meer macht aan heersers geven, al die dingen werken averechts. De meeste mensen hebben misschien wel goede intenties alleen achter elk gedrag zitten goede intenties, het zegt dus niet zoveel over de uitkomst en de uitkomst is juist waar het om gaat. Een zelfde uitspraak is: achter elke regel zit een goede reden… tsja, natuurlijk zit er een goede reden achter elke regel, alleen wat is de uitkomst van een oneindig web van regels? De uitkomst is dat de samenleving dermate ingewikkeld is geworden dat we eraan kapot zullen gaan. Dat is al aan het gebeuren en iedereen, niemand uitgezonderd, gaat daar mee te maken krijgen. 

De meeste mensen worden niet geboren met mentale kwalen. Het template waarin iedereen moet meedraaien is voor lang niet iedereen geschikt, en men denkt dan dat de oplossing binnen dat template ligt, en gaat krampachtiger proberen iedereen toch te dwingen in dat template mee te draaien. Zo creëer je steeds meer Jokers, steeds meer Monsters, en het is toch echt allemaal ook jouw schuld… ook al denk je dat je deugt. 

Misschien moeten we weer eens gaan nadenken over hoe het is om die ander te zijn. Waarom iemand doet wat die doet in plaats van alleen maar te kijken naar wat die doet. Misschien hebben sommige mensen wel hele goede redenen om te doen wat ze doen, en misschien komt dat wel door jou, omdat je niet oplet maar vooral met jezelf en je groepje bezig bent. Misschien helpt het niet om alleen maar te verkondigen dat mensen maar gewoon een blij gezicht moeten opzetten tussen hun ellende door, misschien moeten we toch echt de ellende eens gaan erkennen en er wat aan doen, samen. 

Elke dag gaan er mensen dood. Soms fysiek, soms mentaal, en soms emotioneel… en voor die laatste twee heeft deze samenleving het perfecte recept gebrouwen.